In Nederland begint het te schuiven maar er is nog een soort van ‘regel’ dat je je kerstboom pas versiert nadat Sint weer is vertrokken. Ik heb daar zelf een compromis voor verzonnen: ik bouw de boel al veel eerder op (gezien de hoeveelheid is dat ook wel nodig) maar post pas foto’s op 5 december om 19.00. Vrienden weten dat ik al veel eerder bezig ben en ieder jaar komen via alle kanalen de berichten weer langs: “mensen die vroeg zijn met kerstversiering zijn gelukkiger”. En steeds voorafgegaan door ‘Onderzoek wijst uit dat…’, ‘Volgens de wetenschap…’, ‘Science says…’ of ‘Bewezen:…’. Het staat sinds een paar dagen zelfs op de website van Cordis, onder trending science...
Ik word zelf inderdaad behoorlijk blij van het halve tuincentrum dat ik in mijn huis bouw ieder jaar, maar was ook wel benieuwd naar hoe dit dan onderzocht was.
Nou, zonder hier de Grinch te willen uithangen: het zijn wat lifecoaches en psychologen die daarover ooit in interviews met websites Today en Unilad hebben gespeculeerd: mogelijkerwijs, het zou kunnen, eventueel, misschien; iets minder stellig. Er is wel een onderzoek gedaan in 1989 trouwens, naar wat mensen denken over mensen die hun huis van buiten versierd hebben. Die werden o.a. als socialer gezien. Maar tenzij je dus zelf enorm gelukkig wordt van het feit dat de buren een sociale indruk van je hebben lijkt me de link tussen vroeg versieren en geluk me nogal wankel, to say the least.
Qua VUCA-vraagstukken zitten hier wat mij betreft 2 haakjes aan. De eerste inhoudelijk, de tweede meer over het klakkeloos overnemen van informatie.
Inhoudelijk: de hang naar simpel en voorspelbaar
Eerst de inhoudelijke. De redenen die de lifecoaches en psychologen aandragen voor het bestaan van die link tussen versieren en geluk zijn zaken als nostalgie, het doet je denken aan je kindertijd, een simpelere tijd, fijne kleurtjes en lichtjes in donkere dagen, dat soort zaken.
Die neiging kun je je ook voorstellen bij VUCA-vraagstukken. Als het allemaal complex en onduidelijk is en we weten niet waar het heen gaat en wat het allemaal betekent, dan is de neiging om te gaan ‘temmen’ bij sommigen groot. Gewoon doen alsof de boel stabiel, voorspelbaar, simpel en duidelijk is, en hopen dat het vanzelf wel overwaait of goed komt. Een beetje het VUCA-equivalent van met een dekentje op de bank gaan zitten, gordijnen dicht en kerstfilms kijken. Alleen wordt de realiteit er helaas echt niet minder VUCA op als wij doen alsof ze niet bestaat. Dus hoe lekker het ook kan zijn, dromen van simpeler tijden, we zullen toch ook echt het beest in de bek moeten kijken en aan de slag moeten gaan met de vraagstukken. Ze negeren in de illusie dat wij de boel wel getemd en onder controle kunnen hebben breekt ons anders op den duur op. Toevallig had psychiater Damiaan Denys het gisteren (03/12/23) bij Buitenhof ook over het accepteren danwel negeren van de VUCA-wereld, en wat voor gevolgen dat kan hebben voor mensen.
Onderbouwing: doe je huiswerk
Het andere haakje is van een andere aard: hoe speculatief de coaches en psychologen ook zijn in die interviews, de informatie wordt klakkeloos overgenomen en veel stelliger verwoord. Tuurlijk bekt dat lekkerder en krijg je er aandacht mee, dat is waarschijnlijk ook waarom iedereen het steeds aan mij doorstuurt, maar de informatie klopt niet. Van geen van die coaches en psychologen is onderzoek te vinden, er zijn geen studies gepubliceerd, en geloof me: ik heb gezocht.
En daar zit ook wel een link met hoe we omgaan met VUCA-vraagstukken. Die zijn van zichzelf al lastig en rommelig genoeg, daar hebben we niet ook nog eens een bak des- danwel misinformatie bij nodig. Juist als de boel snel verandert en onzeker/onvoorspelbaar is, is het handig om goed in de gaten te houden of wat jij denkt dat er aan de hand is ook wel daadwerkelijk aan de hand is. Waar komt je informatie vandaan, en is die onderbouwd? Hebben we het wel over hetzelfde of gebruikt iedereen dezelfde woorden maar met een totaal verschillende (zelfs tegenstrijdige?) interpretatie? Zeker als we onjuiste informatie delen met anderen gaat het een eigen leven leiden, en maken we de rommel alleen maar groter.
Juist als onze vraagstukken complex zijn en er allerlei betekenissen door elkaar lopen, is het zinnig om eens ruimte te maken om uit te zoeken hoe de boel dan aan elkaar hangt en in elkaar zit. Om dan mooi klinkende informatie die in lijn is met wat we al weten of hopen klakkeloos over te nemen is niet slim. Er zijn vaak veel partijen betrokken bij onze VUCA-vraagstukken dus het minste dat we dan kunnen doen is zorgen dat we ons huiswerk een beetje behoorlijk gedaan hebben.
(tijdens de zoektocht naar de bron van dat 'onderzoek' stuitte ik nog wel op wat andere pareltjes, zoals een wiskundige formule waarmee je de optimale hoeveelheid versiering van je boom kan berekenen en zelfs een heel Oxford Kerst-handboek!)
Volgend thema: Wat leert die tros kerstverlichting die je straks van zolder haalt je over omgaan met VUCA-vraagstukken?
Comments